Wybór właściwego terapeuty i co decyduje o skuteczności leczenia

Wybór psychologa czy psychoterapeuty jest często trudnym zadaniem. Zwykle szuka się osoby, która będzie empatyczna, zapewni poczucie bezpieczeństwa i skutecznie pomoże w doświadczanych trudnościach, by potem można było radzić sobie samodzielnie. Nie chodzi przecież tylko o samo przychodzenie na spotkania i doświadczanie chwilowej ulgi po daniu sobie przestrzeni na wyrażanie emocji we wspierającym otoczeniu.

Jak wybrać właściwego terapeutę?

Nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie. Na pewno warto sprawdzić kompetencje danego specjalisty. Czy jest psychologiem albo lekarzem? Czy ukończył również kilkuletnie, specjalistyczne szkolenie z terapii? Warto wiedzieć, że samo wykształcenie psychologiczne lub medyczne nie jest wystarczające do prowadzenia psychoterapii.

Dodatkowo warto wiedzieć, czy dany specjalista ma doświadczenie w pracy z podobnymi problemami  oraz w jakim nurcie pracuje (np. terapia poznawczo-behawioralna, terapia systemowa). Nie każdy rodzaj terapii ma udowodnioną naukowo skuteczność w pomaganiu w danym problemie, co może prowadzić do braku efektów leczenia a nawet pogorszenia Twojego stanu psychicznego. Przykładowo terapia poznawczo-behawioralna ma potwierdzoną naukowo skuteczność w wielu obszarach.

Kolejną ważną kwestią jest jasne określenie problemów i celów leczenia. Odbywa się to w uzgodnieniu z Tobą. Terapeuta może zaproponować dodanie jakiś obszarów do tej listy, z perspektywy swojego rozumienia Twoich problemów i ich wzajemnych powiązań. Warto też zwrócić uwagę, czy został Ci przedstawiony ogólny plan terapii wraz z opisem jakie metody i techniki będą wykorzystywane w trakcie leczenia.

Brak jakichkolwiek zmian może być sygnałem, że terapia nie działa. Jednak nie zawsze tak będzie. Często zdarza się, że oczekiwania co do szybkości zmiany są nierealistyczne. Przykładowo praca nad umiejętnościami nazywania emocji i dawania sobie prawa do ich przeżywania nie będzie dawała tak szybkich i widocznych na zewnątrz efektów jak np. zakończenie szkodliwej relacji czy zmiana pracy. Podobnie w przypadku leczenia zaburzeń osobowości na efekty trzeba poczekać dłużej a sama terapia może trwać kilka lat. W razie wątpliwości warto zapytać terapeutę jakie on zauważa zmiany i konfrontować z nim własne obserwacje. Czasami bywa tak, że zmiany są niewidoczne dla pacjentów albo ich znaczenie jest umniejszane.

Jeśli w trakcie leczenia masz jakiekolwiek wątpliwości to pamiętaj, że zawsze masz prawo zapytać o to swojego psychoterapeutę. Przy okazji możesz sprawdzić, czy i jak terapeuta odpowiada na Twoje wątpliwości dotyczące procesu leczenia, stosowanych metod i własnych kwalifikacji. Może natomiast nie udzielić odpowiedzi na prywatne pytania, które nie mają związku z pomaganiem Tobie, np. czy ma dzieci albo partnera.

Więcej dowiesz się z artykułu: Dobry psycholog – jakie powinien mieć cechy?

Co decyduje o skuteczności leczenia?

Oprócz opisanych powyżej czynników warto pamiętać, że terapia opiera się na Twojej współpracy z terapeutą podczas sesji oraz wykonywaniu zadań terapeutycznych pomiędzy spotkaniami (przyspieszają przenoszenie nowych umiejętności do życia, co skraca czas terapii i obniża jej koszty), jednocześnie są to czynniki odpowiadające za efektywność pomocy.

Dodatkowo na efektywność leczenia wpływają:

  • wiedza i doświadczenie terapeuty w pomaganiu w danym problemie
  • empatia i elastyczność terapeuty
  • wiara, motywacja i możliwości do wprowadzania zmian w życie
  • optymizm i nadzieja terapeuty na dokonanie przez Ciebie zmiany
  • korzystanie przez terapeutę z regularnej superwizji
  • jasne określenie celów terapii i ich urealnienie
  • dobra relacja terapeutyczna
  • szczerość w opisywaniu swoich doświadczeń
  • regularne i punktualne przychodzenie na sesje
  • przyjmowanie leków i regularne wizyty u psychiatry w razie potrzeby
  • wybór odpowiedniej formy pomocy (terapia indywidualna, grupowa, par, rodzinna), czasami potrzebne jest łączenie poszczególnych form pomocy
  • typ i długość trwania problemu oraz nasilenie objawów
  • wsparcie osób z Twojego otoczenia