Pierwsze spotkania z psychologiem lub psychoterapeutą to tzw. konsultacje psychologiczne, których celem jest zebranie wywiadu i wybór odpowiedniej metody pomocy, np. psychoterapii, interwencji kryzysowej.
Jak się przygotować przed przyjściem do psychoterapeuty?
Przed przyjściem na pierwsze spotkanie warto zastanowić się i rozpisać sobie odpowiedzi na następujące pytania:
- Od kiedy trwa problem i jakie są objawy (np. ciągły smutek, kłótnie z bliskimi, unikanie wychodzenia z domu)?
- Czy w okresie przed wystąpieniem problemów lub objawów zaburzenia coś się zmieniło w Twoim życiu (cokolwiek co było dla Ciebie stresujące np. zmiany w relacjach, w pracy)?
- Czy objawy mają stałe nasilenie w ciągu dnia czy zmienne? Jeśli zmienne to, co sprzyja ich nasilaniu się?
- Co zwykle robisz kiedy pojawiają się objawy? Czy coś się zmieniło w Twoim życiu odkąd one się pojawiają (np. reakcje otoczenia, sytuacja w pracy)?
- Czy kiedykolwiek wcześniej pojawiały się podobne problemy lub objawy w Twoim życiu? Jak sobie wtedy radziłeś?
- Czy wcześniej leczyłeś się psychiatrycznie? W jakim okresie czasu i jaka była diagnoza? Jakie leki i w jakich dawkach były przyjmowane? Jak długo je przyjmowałeś? Jakie odczuwałeś efekty ich przyjmowania?
- Czy występują lub występowały w przeszłości choroby somatyczne (np. niedoczynność tarczycy, cukrzyca, rak, zawał serca)? Kiedy postawiono diagnozę? Jakie leki przyjmujesz?
- Co chcesz osiągnąć w terapii? Jakie zmiany w objawach i swoich zachowaniach chciałbyś zobaczyć pod koniec terapii?
O co pyta psychoterapeuta na pierwszym spotkaniu?
Dodatkowo w trakcie sesji konsultacyjnych terapeuta będzie chciał, w ramach przeprowadzaniu wywiadu psychologicznego, zapytać o istotne wspomnienia z dzieciństwa. Przykładowo mogą to być:
- nawracające konflikty między rodzicami albo innymi członkami rodziny,
- rozwód rodziców,
- krytyczne, unieważniające interakcje (z rodzicami, rodzeństwem, rówieśnikami lub innymi osobami), w których dziecko czuło się obwiniane, krytykowane lub w inny sposób umniejszane
- choroby w rodzinie, śmierć ważnych osób,
- przemoc: fizyczna, emocjonalna, seksualna lub zaniedbywanie,
- dorastanie w biedzie,
- doświadczanie dyskryminacji rasowej lub z innych powodów,
- faworyzowanie rodzeństwa przez rodziców,
- problemy w nauce, powtarzanie klasy,
- poczucie odmienności od rówieśników,
- brak bezwarunkowej akceptacji ze strony rodziców,
- poczucie nie spełniania oczekiwań rodziców lub innych ważnych osób.
Jak pokonać strach?
Wiele osób przed przyjściem na konsultację psychologiczną przeżywa wstyd i silny lęk przed wyśmianiem oraz oceną. Mogą one być na tyle silne, że rezygnują z pojawienia się w gabinecie. Dlatego warto dokładnie omówić te psychiczne blokady. Dzięki temu będzie można zidentyfikować stojące u ich podłoża błędne przekonania i skorygować je.
Problemy będziemy mieli zawsze. Nie problem jest problemem, lecz to, jak ludzie sobie z nim radzą. To właśnie niszczy ludzi, a nie „problem”. Kiedy więc uczymy się inaczej sobie radzić, inaczej traktujemy problemy i ich oblicze się zmienia.
Virginia Satir
Najczęstsze przekonania utrudniające umówienie się na wizytę to: "jestem nienormalny; nie uda mi się pomóc; nie radzę sobie; jak ktoś się dowie, że byłem u psychologa to koniec”. Warto pamiętać, że psychoterapeuta jest specjalistą w swojej dziedzinie i chce pomóc. Natomiast psychoterapia jest metodą leczenia zaburzeń psychicznych o naukowo udowodnionej skuteczności. Naturalnym jest, że przychodząc na konsultacje będziesz opowiadać o swoich problemach. Korzystanie z tej formy pomocy niczym nie różni się od sytuacji kiedy umawiamy się na wizytę do internisty. To zrozumiałe, że chcemy zadbać o siebie i swoje zdrowie.
Zadaniem psychoterapeuty jest zapewnienie komfortu i bezpieczeństwa. Nie będzie Cię oceniać czy krytykować, dodatkowo jest prawnie zobowiązany do przestrzegania tajemnicy zawodowej, co oznacza, że wszystko o czym powiesz jest poufne. Nawet fakt korzystania z konsultacji psychologicznych lub uczestniczenia w terapii jest objęty tajemnicą. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy Twoje zdrowie lub życie może być zagrożone albo kogoś z Twojego otoczenia. Masz również pełne prawo do zadawania pytań dotyczących kompetencji specjalisty czy innych ważnych dla Ciebie kwestii np. diagnozy, czasu trwania terapii.
Więcej w artykule: „Boję się iść do psychologa” – jak pokonać strach i sięgnąć po pomoc?
