Po odbyciu konsultacji psychologicznych specjalista wybierze najbardziej odpowiednią formę pomocy dla Ciebie. Będzie to zależało od typu problemu i celów jakie chcesz osiągnąć. Psycholodzy, w ramach swoich kompetencji, mogą wykorzystywać odmienne metody pomocy psychologicznej – interwencję kryzysową, wsparcie psychologiczne lub psychoterapię. Ta ostatnia musi być prowadzona przez osobę, która przeszła dodatkowe, podyplomowe szkolenie. Tutaj opiszemy czym jest interwencja kryzysowa.
Czym jest interwencja kryzysowa?
Interwencja kryzysowa jest to krótkoterminowa pomoc - obejmuje od jednego do dwunastu spotkań, których czas trwania zależy od potrzeb klienta. Stosowana jest w nagłych przypadkach. Stanowi tzw. pierwszą pomoc emocjonalną i obejmuje działania mające na celu przywrócenie stanu równowagi u osób, rodzin lub grup w kryzysie.
Nie jest ważne, co ze mną zrobiono, lecz to, co ja sam zrobiłem z tym, co ze mną zrobiono.
Sartre
Charakterystyczną cechą kryzysów jest przekraczanie naszych umiejętności radzenia sobie i duża niestabilność objawów. Dlatego istotne jest natychmiastowe szukanie pomocy (np. w przypadku napaści, nagłej choroby, kataklizmu). Czasami interwent pomaga bezpośrednio na miejscu zdarzenia - dojeżdża do klienta, np. w trakcie policyjnej akcji może być częścią zespołu.
Jakie są cele interwencji kryzysowej?
Pierwszym, ważnym krokiem w interwencji kryzysowej jest nawiązanie wspierającej relacji oraz zapewnienie bezpieczeństwa. Następnie psycholog dokona diagnozy sytuacji i Twojego stanu. Trzeci etap to opracowanie strategii radzenia sobie wraz ze szczegółowym planem wyjścia z kryzysu oraz zobowiązaniem Ciebie do działania. Jeśli kontakt trwa dłużej, to możecie monitorować zmiany i w razie potrzeby korygować plan.
Należy pokreślić, że nie każdy psycholog jest przeszkolony w zakresie prowadzenia interwencji kryzysowej. Konieczne jest do tego ukończenie dodatkowego szkolenia. Jeśli korzystasz z takiego typu pomocy upewnij się, jakie kompetencje posiada Twój specjalista. Zawsze możesz o to zapytać wprost.
Czym jest kryzys psychiczny?
Kryzys psychiczny (emocjonalny) to szczególny rodzaj stresu, stan zachwiania równowagi psychicznej, emocjonalnej i fizjologicznej. Powstaje w wyniku krytycznych wydarzeń życiowych (np. wypadek, ślub, choroba, śmierć ważnej osoby). Uderza w światopogląd danej osoby, cenione przez nią wartości, uniemożliwia zaspokojenie istotnych potrzeb, zaburza sens życia. Może być związany z utratą bliskiej relacji, czy negatywną oceną dotychczasowego postępowania w życiu. Zwykle jest ograniczony w czasie (do około 6-8 tygodni), ale może przejść w stan transkryzysowy.
Jakie są cechy kryzysów?
Charakterystyczną cechą kryzysów psychicznych jest to, że stanowią przełomowy moment. Zachodzi potrzeba zmiany dotychczasowych mechanizmów przystosowania, redefinicji własnej tożsamości, koncepcji "Ja", sensu życia. Dlatego często osoby w kryzysie do opisania swoich odczuć używają sformułowań: "wóz albo przewóz", "balansuję na krawędzi", "stan wrzenia". Kryzysy są jednocześnie szansą na samorozwój i zagrożeniem, gdyż mogą powodować wystąpienie zaburzeń psychicznych i patologicznych zachowań (np. agresji, nadużywania alkoholu, samookaleczeń).
Kryzysy są uniwersalne, co oznacza, że w pewnych okolicznościach każdy ich doświadcza. Nie ma osób, które są w stu procentach odporne na załamanie. Jednocześnie każda sytuacja kryzysowa jest trochę odmienna, podobnie jak reakcje osób, które stają przed koniecznością dokonania wyboru. Obranie jakiejkolwiek drogi jest szansą na zmianę, rozwiązanie problemu, czy rozwój. Natomiast unikanie działania może być bardzo destrukcyjne.
Jakie są typy kryzysów psychicznych?
Najczęściej spotyka się podział na cztery typy kryzysów:
- sytuacyjne (również traumatyczne) - np. suicydalne, utraty i żałoby, przemoc, porwanie, pożar, utrata pracy
- rozwojowe (przemiany) – np. w okresie adolescencji, pod koniec życia, kryzys wieku średniego
- egzystencjalne (doskonalenia i wzrostu osobowości) – np. wątpliwości dotyczące sensu własnych działań, celu życia, odpowiedzialności, niezależności, wolności
- środowiskowe – katastrofy wywołane przez naturę lub człowieka, które dotykają większej grupy osób, społeczności, bez ich winy, np. powódź, pożary lasów, wyciek ropy, konflikty zbrojne, krach gospodarczy
Czasami interwencja kryzysowa jest częścią terapii. Stanie się tak, jeśli podczas leczenia w Twoim życiu pojawi się nagle jakiś kryzys (np. tendencje samobójcze, rozstanie). W takiej sytuacji psycholog wdroży strategie i techniki interwencji kryzysowej, a po opanowaniu "pożaru" będziecie mogli wrócić do pracy nad Twoimi celami terapeutycznymi.
Podsumowanie
Jeśli doświadczasz kryzysu psychicznego, który przerasta Twoje możliwości radzenia sobie to możesz skorzystać z pomocy psychologa. Każdy człowiek doświadcza kryzysów w życiu i to naturalne, że sytuacja może Cię przerastać. Spotkanie z interwentem jest okazją, aby doświadczyć wsparcia, zrozumienia, a także zająć się uczuciami związanymi z trudną sytuacją. W jego trakcie specjalista dokona diagnozy sytuacji kryzysowej oraz dopasuje do tego strategie i techniki interwencji.
Potem będziecie mogli razem szukać rozwiązań zaistniałych problemów w oparciu o Twoje zasoby, co umożliwi Ci powrót do równowagi psychicznej. To doświadczenie pozwoli również wzmocnić Twoją odporność psychiczną i ułatwi radzenie sobie w przyszłości z innymi, trudnymi sytuacjami.
