Nerwica lękowa, czyli lęk uogólniony – objawy i leczenie

Spieranie się ze swoimi zmartwieniami jest czymś dobrym, bo sprawia, że czujesz się silniejszy. A gdy ty czujesz się silniejszy, twoje zmartwienie słabnie.

Dawn Huebner

Częstość występowania nerwicy lękowej, obecnie nazywanej lękiem uogólnionym, wynosi około 5–8% w populacji ogólnej. Jeśli doświadczasz nerwicy lękowej to towarzyszy Ci uporczywy i uogólniony lęk (tzw. lęk wolnopłynący), który występuje niezależnie od jakichkolwiek szczególnych okoliczności zewnętrznych. Niepokój jest irracjonalny i dotyczy codziennych spraw, np. zadań w pracy, finansów, obowiązków domowych, możliwości wystąpienia problemów zdrowotnych albo wypadku u siebie lub bliskich. Każdy z nas czasami martwi się o różne sprawy jednak osoby cierpiące na zaburzenie lęku uogólnionego doświadczają znacznie większego nasilenia lęku i w związku z tym cierpienia, ograniczenia codziennego funkcjonowania, ciągłego zamartwiania się. Jeśli szukasz odpowiedniego dla siebie leczenia, to nasi terapeuci mogą Ci pomóc.

Objawy nerwicy lękowej

Wyraźne napięcie, zaniepokojenie oraz obawy o codzienne wydarzenia i problemy muszą trwać co najmniej sześć miesięcy. Potrzebna jest też obecność jednego spośród poniższych objawów pobudzenia układu autonomicznego:

  • palpitacje lub mocne bicie serca lub przyśpieszone bicie serca,
  • pocenie się,
  • drżenie ciała,
  • suchość w jamie ustnej niewywołana lekami lub odwodnieniem.

Dodatkowo muszą wystąpić co najmniej trzy objawy z następujących:

  • trudności z oddychaniem,
  • uczucie dławienia się,
  • ból lub uczucie dyskomfortu w klatce piersiowej,
  • nudności lub dyskomfort w okolicy brzucha, np. ucisk w żołądku,
  • zawroty głowy, trudności z utrzymaniem równowagi lub zasłabnięcia,
  • poczucie depersonalizacji lub derealizacji,
  • lęk przed utratą kontroli, popadnięciem w obłęd lub zemdleniem,
  • lęk przed śmiercią,
  • przypływy zimna i gorąca,
  • odczucia drętwienia i mrowienia,
  • napięcia lub bóle mięśni,
  • niepokój ruchowy i niemożność odprężenia się,
  • uczucia wzmożonej czujności lub napięcia emocjonalnego,
  • uczucie dławienia lub ucisku w gardle lub trudności z przełykaniem,
  • tendencja do nadmiernego i nieadekwatnego reagowania lękiem na zaskakujące sytuacje,
  • trudności z koncentracją i uczucie pustki w głowie związane z niepokojem i obawami,
  • stała drażliwość,
  • trudności z zasypianiem z powodu zamartwień.

Ważne jest poprawne odróżnienie lęku uogólnionego od zespołu lęku panicznego, depresji, zaburzenia lękowego w postaci fobii, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego, zaburzenia hipochondrycznego. Będzie to możliwe dzięki odbyciu konsultacji z psychologiem, który po zebraniu wywiadu będzie mógł postawić prawidłową diagnozę.

Leczenie nerwicy lękowej

W leczeniu nerwicy lękowej zalecana jest terapia poznawczo-behawioralna, która ma naukowo udowodnioną skuteczność. Głównym celem terapii jest identyfikacja oraz modyfikacja przekonań i zachowań podtrzymujących problem, np. unikanie, próby kontrolowania myśli i poszukiwanie otuchy u bliskich. Opisywane przekonania są utajone (nieświadome) i zostały podzielone na pozytywne i negatywne.

Pozytywne przekonania odpowiadają za rozpoczęcie zamartwiania się, uznawanego za dobrą metodę opanowywania negatywnych wydarzeń, np. "Zamartwianie się pomoże mi rozwiązywać problemy". Jednak po pewnym czasie pojawiają się negatywne przekonania, np. "Zamartwianie się sprawi, że zwariuję" – rozpoczyna się martwienie o sam proces martwienia. Prowadzi to do przeżywania jeszcze większego poziomu lęku.

W terapii wykorzystujemy różne techniki terapeutyczne w celu przepracowania i zmiany przekonań oraz zachowań, które przyczyniają się do podtrzymywania zaburzenia. W celu zbadania i obalenia przekonania o niekontrolowalności zamartwiania się możesz być proszony np. o eksperymenty z próbami odraczania go. W pracy nad obalaniem obawy o skutki zamartwiania się (np. zwariowanie) wykorzystuje się paradoksalne eksperymenty, w których będziesz proszony o nasilenie zamartwiania się i sprawdzanie prawdziwych skutków takiego postępowania. Dzięki temu oraz zastosowaniu innych technik terapeutycznych możliwe jest przezwyciężenie Twojego problemu i poprawa jakości życia.

Literatura:

  1. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Badawcze kryteria diagnostyczne (2007). Kraków- Warszawa: Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne "Vesalius", Instytut Psychiatrii i Neurologii.
  2. Wells, A. (2010). Terapia poznawcza zaburzeń lękowych. Kraków: WUJ.